Enkele weken geleden las ik met veel teleurstelling een interview met
Walter Planckaert in het Baloise Insurance Magazine. Als ploegleider van de
opleidingsploeg Sport Vlaanderen – Baloise deed hij de volgende uitspraak: “mentale coaching doen we niet. Die rol is
weggelegd voor de ploegleiders. Ik vrees dat je, als je renner bent en nood hebt
aan een mental coach, het gewoon niet zult maken als prof. Om renner te zijn,
heb je een sterk hoofd nodig.” Als mental coach met een passie voor
wielrennen deed deze uitspraak toch wel even pijn. Ik vond ze vooral zeer
spijtig voor al die jonge renners met potentieel die de steun van een mental
coach wel kunnen gebruiken maar dit nu als een teken van zwakte zouden zien.
Het was voor mij nog maar eens een signaal dat het moderne wielrennen op
bepaalde vlakken nog een lange weg heeft af te leggen in vergelijking met de
professionele trainingsbegeleiding die in sommige andere sporten al lang als
‘normaal’ gelden.
Afgelopen weekend echter werd de teleurstelling van enkele weken geleden
dubbel en dik goedgemaakt: op het Belgisch kampioenschap remonteerde de nog
jonge Toon Aerts (25 jaar) op verbluffende wijze Wout Van Aert en vocht zich
naar de overwinning. Na zijn aankomst barstte Toon in het Sporza-interview in
tranen uit en biechtte op dat hij eigenlijk al sinds de zomer met een
sportpsychologe aan ‘mentale training’ deed, wat hem in deze wedstrijd het
zelfvertrouwen, relativeringsvermogen en de focus had bezorgd die hij nodig
had. Verheugd was ik dan ook dat dit rolmodel voor jonge renners zo mooi en zo
eerlijk in de verf zette wat het belang is van mentale training in het moderne
sportgebeuren.
Maar waar kan een mental coach dan wielrenners of andere sporters in
helpen? En wat houdt die mentale training dan in? Veel voorkomend is leren
omgaan met druk, wat iedereen vroeg of laat wel voelt. Wie geen druk voelt kan
nooit zijn optimaal prestatieniveau bereiken, maar het is de kunst om de ideale
spanningsboog tussen positieve en negatieve druk te vinden. Sportpsychologen leren
dit bijvoorbeeld aan door middel van ontspanningstechnieken of door te oefenen
met andere manieren van denken en kijken naar de wereld. Daaraan gerelateerd is
het leren behouden van focus. De menselijke aandacht kan immers zeer snel
afgeleid zijn en onze gedachten en gevoelens kunnen ons makkelijk van ons doel
afleiden. Hier leert men aandachts- en concentratietechnieken, maar is ook het
leren formuleren van goede doelstellingen belangrijk. Nog een ander veel
voorkomende vorm van mentale training is visualisatie. Dit is een krachtige
tool om zelfvertrouwen te vergroten, technische aspecten en/of bewegingen van
een sport sneller onder de knie te krijgen, sneller terug te keren uit
blessure, enz. De techniek wordt dan ook door vele toppers toegepast, maar zal
ook elke amateur beter laten sporten. Daarnaast kan een sportpsycholoog
sporters helpen om zich beter bewust te zijn van talenten en persoonlijke
valkuilen, zowel als in het maken van juiste keuzes. Zo kan het ontdekken van
dieper liggende overtuigingen belangrijk zijn om sportprestaties naar een hoger
niveau te tillen of er simpelweg meer plezier in te beleven. Alle aangehaalde zaken
zijn slechts voorbeelden en zeker niet exhaustief. Ze tonen wel aan dat goede
mental coaches veel meer zijn dan ‘motivatiecoaches’ en dat sporters met
psychologische problemen maar een beperkt deel van het cliënteel van
sportpsychologen zijn.
Tot slot nog dit met betrekking tot het interview van Toon Aerts: hij
sprak heel bewust over mentale training en over het gegeven dat hij daar reeds
maanden mee bezig is. Dit illustreert mooi dat er ook hier effectief sprake is
van een trainingsopbouw, net zoals bij fysieke training. De hersenen worden,
net zoals een spier, ontwikkeld door ze stelselmatig verder te stretchen. En
net zoals bij spierkracht verzwakt mentale kracht wanneer men niet meer of te
weinig traint. Een plan van aanpak en regelmaat in de uitvoering zijn bepalend
voor het succes.
Wil je meer weten over mentale training, contacteer dan onze mental coaches of neem een
kijkje naar onze mental academy.